Zekâ, yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi veya özel akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösteren ve bu tür yeteneklerini geliştirmek için okul tarafından sağlanamayan hizmet veya faaliyetlere gereksinim duyan çocuklardır.
Nasıl Fark Edilir?
- Gelişimin tüm alanlarında yaşıtlarının ilerisindedir.
- Erken yürür, erken konuşur, okumayı erken yaşta öğrenirler.
- Sürekli soru sorarlar, meraklıdırlar.
- Zihinsel ve fiziksel olarak büyük bir enerjiye sahiptirler.
- Ayrıntılara olağanüstü dikkat ederler.
- Öğrenme ve bilgiye sürekli açlık duyarlar.
- Zengin sözcük hazinesine sahiptirler. Kelimeleri doğru telaffuz ederler, yerli yerinde kullanırlar ve akıcı bir konuşmaları vardır.
- Çabuk öğrenme, kavrama ve akılda tutma özellikleri vardır.
- Uzun süre dikkatlerini bir konu üzerinde yoğunlaştırabilirler.
- İlgi alanları geniştir.
- Karmaşık problemler çözmekten hoşlanırlar.
- Sorumluluk duyguları kuvvetlidir. Sorumluluk almayı çok ister ve bunu yerine getirmekten çok hoşlanırlar.
- Gözlem yetenekleri güçlüdür.
- Genelleme ve soyutlama yaparak bilgilerini başka alanlara aktarabilirler.
- Sebep-sonuç ilişkisine ilgi duyarlar.
- Yaratıcılık ve mucitlik özellikleri vardır.
- Azimli ve sebatlıdırlar.
- Kendilerine güvenleri tamdır.
- Espri yetenekleri vardır.
- Duyarlıdırlar, başkalarına karşı empati duyarlar.
- Güçlü bir konsantrasyona sahiptirler.
- Liderlik özellikleri vardır.
- Amaçlarına ulaşmaktan ve başarıdan zevk duyarlar.
- Orijinal ve eleştirel düşünceye sahiptirler.
- Başkalarıyla kolayca iş birliği yaparlar.
- Alçak gönüllüdürler, başkalarına yardım etmekten hoşlanırlar.
- Çalışkandırlar.
Öğretmene Öneriler
- Üstün zekâlı olduğu düşünülen öğrenciler öncelikle durumu tespit etmek için okul rehber öğretmenine yoksa Rehberlik Araştırma Merkezine bizzat götürülmelidir.
- Öğrencilerin seviyelerine uygun uyaranlar verilmelidir.
- Üstün zekâlı olduğu tespit edilen öğrenci ikinci plana itilmemelidir.
- Çocukların, yaratıcı yanları geliştirilmeli, daha zor sorular sorulmalı ve yeni fikirler geliştirilmelidir.
- Derslerle ilgili araştırma ağırlıklı ek ev ödevleri verilmelidir.
- İlgilendikleri alanlarda proje çalışmaları yapmalarına ve bunu sınıfla paylaşmalarına olanak tanınmalıdır.
- Çalışmaları, grupları ve sınıf oyunlarını yönetmelerine fırsat tanınmalıdır.
- Üstün zekâlıları tanımlamada kesinlikle fiziksel özellikler kullanılmamalıdır.
- Yeteneklerinde farklılık gösteren çocuklar için uzmanlardan yardım alınmalıdır.
- Sınıf düzeyini temel almaksızın konularda kendi hızlarına göre ilerlemelerine fırsatlar tanınmalıdır.
- Resim, müzik, beden eğitimi gibi özel yetenek gerektiren dersler ihmal edilmemelidir.
- Çocuğun çalışma ve ödevlerini sınıfın işlemekte olduğu konularda ve aynı tempoda tutmaya çalışılmamalı, onun güç ve süratine uygun ödevler verilmelidir.
- Tartışma, proje ve dramatizasyon çalışmalarına önem verilmelidir.
- Tasnif, organize etme ve maddelendirme olanağı veren fırsatlar hazırlanmalıdır.
- Ders etkinliklerinde kitabi etkinliklerden çok, geniş gözlem ve deneylere yer verilmelidir.
- Kendilerine özgü ilgileri olduğundan grupla olduğu kadar bireysel çalışmalara da önem verilmelidir.
- Başarılarını, sınıf arkadaşlarının başarı seviyesi ile değil kendi öğrenme gücü ve sürati ile karşılaştırmalıdır.
- Anne ve baba ile bu konuda işbirliği yapmalı, onlara çocuklarını ihmal etmeden ve gurura kapılmadan yetiştirmek için gerekli anlayış kazandırmaya çalışılmalıdır.
- “Sen, bu sınıfın en iyisisin.”, “Sen, en iyisini yaparsın.” gibi mükemmeliyetçiliği amaçlayan ifadelerin kullanılmasından kaçınılmalıdır.
Anne Babaya Öneriler
- Çocukta fark edilen akademik ve sosyal becerilerdeki farklılık gözlemlenip değerlendirmeli, sınıf öğretmeni bu durum hakkında bilgilendirilerek yardım talebinde bulunulmalıdır.
- Çocuğun üstün zekâlı ve üstün yetenekli olduğu tespit edildiğinde çocuk bundan haberdar edilmemelidir.
- Çocukla her fırsatta ilgilenilmelidir.
- Anne baba olarak üstün zekâlı, üstün yetenekli bir çocuğa sahip olma nedeniyle gelişen aşırı gurur çocuğun sağlıklı gelişimini engelleyebilir.
- Eğer başka kardeşleri varsa, ikisine de aynı şekilde davranılmalıdır. Farklı diye kesinlikle ihmal etmeyip, bakımı diğer kişilere bırakılmamalıdır.
- Çocuğun zekası ve yeteneğini kullanabileceği ve deşarj olabilmesini sağlayıcı yapboz, satranç, labirent oyunları gibi malzemeler alınmalı, sinema, tiyatro, resim, müzik gibi kültürel etkinliklere teşvik edilmelidir.
- Çocuğun sorduğu sorulara kesin ve net cevaplar verilmeye çalışılmalıdır.
- Çocuğun zekâ işlevleri ve yetenekleri normalden farklı olduğu için özel eğitime ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır.
- Çocuğun ruhsal ve duygusal özellikleri için bir uzmanla her zaman diyalog halinde bulunulmalıdır.
Bir cevap yazın