Sosyal Fobi ve Çekingenlik

Sosyal fobi ve çekingenlik, net olarak ayırmamız gerekirken birbirine en çok karıştırdığımız iki kavramdır. Ayrımı net yapabilmek ve yönümüzü belirleyebilmek için öncelikle bu iki kavramı tam olarak açıklamakta fayda var. 

Sosyal Fobi nedir?

Türkiye Psikiyatri Derneğine göre;

Sosyal Fobi: Bireyin başkaları tarafından yargılanabileceği kaygısını taşıdığı toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olacağı konusunda belirgin ve sürekli korkusunun olduğu bir kaygı bozukluğudur.”

Detaylandırmak gerekirse, sosyal fobide belirgin ve devamlılığı olan bir korku söz konusudur. Dahası sosyal fobisi olan bireyler korkularının anlamsızlığını bilmelerine rağmen o korku hâlinden kurtulamamaktadırlar. Kısacası her şeyin farkındadırlar.

Peki Çekingenlik nedir?

Çekingenlik ya da eş anlamıyla utangaçlığı kısaca bireyin başkalarıyla iletişim kurarken öz güven eksikliğinden dolayı yaşadığı zorluklar olarak adlandırabiliriz.

Toplulukta konuşma, sosyal ortamlarda kendini ifade edebilme gibi konularda çekingenlik sık görülen bir durumdur. Bunlar genellikle sosyal fobi değildir. Fakat çoğu zaman sosyal fobi ile karıştırılır. Örneğin bir işe başlamadan önce “rezil olma” kaygısı duyan kişinin sosyal fobisi olduğunu söylemek yanlıştır. Bu doğal bir kaygıdır hatta çoğu zaman bireyleri motive eden bir düşüncedir.

Sosyal fobi diyebilmemiz için kaygının yanı sıra korku ve davranıştan kaçınma eğiliminin de gözükmesi gerekir. Ayrıca yukarıda da belirttiğimiz gibi sosyal fobisi olan kişiler korkularının anlamsızlığının bilincindedirler. Fakat bu bilinçli olma hâline rağmen kendilerini engelleyememektedirler. Bireyin haklı korku duyması ve bunun farkında olduğu durumlar da sosyal fobi ile karıştırılmamalıdır. Örneğin bir sınava girecek öğrenci sınava hiç çalışmadıysa ve sınava girmekten korkuyorsa ya da okulda proje sunumu yapacak bir öğrenci projesini hazırlamadığı için sınıfta arka sıralara saklanıyorsa bu normaldir. Bu tip doğal davranışları sosyal fobi olarak adlandıramayız.

Peki Sosyal Fobi Genetik midir Çevresel mi?

Aslında sosyal fobinin oluşmasında çevresel faktörler oldukça büyük rol oynar. Bireylerin yetiştiği aile yapısından tutun da ailenin çocuğuna karşı davranışlarına kadar birçok etken sosyal fobiyi tetikleyebilir.

Aşırı koruyucu aileler, bireyler arası duygusal bağ yoksunluğu olan aileler ya da çocuğundan büyük beklentileri olup en küçük bir başarısızlığında bunu çocuğunun yüzüne vuran aileler… Dikkat! Çocuğunuzda başarısızlık korkusu oluşmasına neden olabilirsiniz ki bu da sosyal fobinin öncülerinden kabul edilen bir etkendir.

Sosyal Fobinin ne olduğunun açıklığa kavuştuğunu düşünüyoruz.

Şimdi sıra siz velilerimizde!

Eğer çocuğunuzun sosyal fobisi varsa bu kendini nasıl gösterir? Bu durumda çocuğunuza nasıl yaklaşmalısınız?

Sosyal fobi; okul çağındaki çocuklarda tahtaya kalkmaktan aşırı korkma, kalabalık sınıf ortamında nedensiz olarak kendini gergin ve kaygılı hissetme, okula başlangıç döneminde gün içinde aileden ayrılma konusunda aşırı tepki, kendini ifade edememe vb. olarak kendini gösterir.

 

Peki neler yapmalısınız?

Siz velilerimiz, sosyalleşme sıkıntısı yaşayan çocuklarınıza genellikle başarabilecekleri bir görev vermelisiniz. Dahası onu bu konuda cesaretlendirerek onda itici güç oluşturmalısınız.

Aman dikkat! Her şeyde olduğu gibi bu itici güç olma konusunun da fazlası zarar. Cesaretlendirmekle çocuğunuzu görevi yapmaya zorlamak aynı şey değildir. Zorlamalardan özellikle kaçının.

Görevlerin yanı sıra çocuklarınızı sosyalleşebilecekleri merkezlere yönlendirerek yaşıtlarıyla birçok aktivite aracılığıyla yakınlık kurabilecekleri ortamlar sağlamalısınız. Böylelikle çocuğunuz kendini ifade etme konusunda gözle görülür aşama kaydedecektir. Tabii bu söylediklerimiz sosyal fobisi olduğunu düşündüğünüz çocuğunuza sizin yaklaşımınızla ilgili naçizane önerilerimizdir sadece.

Unutmayın! Sosyal Fobi bir hastalıktır. Her hastalıkta olduğu gibi konunun uzmanlarına yani sevgili doktorlarımıza danışmalı ve onların uzman görüşleri doğrultusunda hareket etmelisiniz. Her yazımızda belirttiğimiz gibi yine hatırlatmakta fayda görüyoruz. Her çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişimi aynı hız ve aynı doğrultuda değildir, kendi seyrinde devam eder. Dolayısıyla çocuklarınızla ilgili her konuda olduğu gibi sosyal fobi konusunda da bunu göz önünde bulundurmanız siz velilerimizden ricamızdır. Her çocukta sosyal fobi sadece “sınıfta aşırı gergin hissetme” vb. şekilde ortaya çıkmayabilir.

Değerli velilerimiz, çocuklarınızın gelişimini takip etmek sizin, karşılaştığınız tıbbi sorunların çözümü ise sevgili doktorlarımızın görevidir.

Bu hafta sosyal fobinin içeriğinden ve belirtilerinden özet olarak bahsettik. Önümüzdeki hafta “Sosyal Fobi, Okul Dönemindeki Çocukları Nasıl Etkiler?” yazımızla yine Okulistik Blog’dayız!

Bizimle kalın!

 

 

 

 

 

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir